در حاشیه برگزاری اجلاس گروه 20 در دهلی نو هند، سران کشورهای عضو این گروه با امضای یکی تفاهمنامه به سمت ایجاد یک کریدور حمل و نقلی جدید قدم برداشتند.
در قالب این تفاهمنامه البته، دولت آمریکا در تلاش است تا به مقابله با طرح «یک جاده یک کمربندی» چین، برخیزد و خود را به عنوان یک شریک جایگزین برای کشورهای در حال توسعه معرفی کند.
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، در این باره گفته که ایجاد این کریدور یک اتفاق واقعا بزرگ است زیرا شبیه یک پل بنادر دو قاره را به یکدیگر متصل کرده و موجب فراهم شدن یک خاورمیانه با ثبات بیشتر و موفق میشود.

بایدن اعلام کرد که این کریدور فرصتهای بیشماری را در حوزه انرژیهای پاک، برق پاک و اتصال کابلی در حوزه ارتباطات بین کشورهای حاضر در آن فراهم میکند.
نارندرا مودی، نخست وزیر هند، هم که میزبان این اجلاس بود، گفت امروز و در شرایطی که ما در حال حرکت به سمت آغاز چنین پروژه ارتباطی بزرگی هستیم، درواقع ما در حال کاشتن بذری برای نسلهای آینده برای داشتند رویاهای بیشتر هستیم.
این تفاهمنامه به امضای اتحادیه اروپا، هند، عربستان، امارات، آمریکا و دیگر کشورهای گروه 20 رسیده و خواهد رسید.
این کریدور شامل چند مسیر ریلی و دریایی است که از هند با عبور از امارات و عربستان به اروپا میرسد.
دولت بایدن، فعالانه میانجیگری برای عادی سازی روابط دیپلماتیک میان اسراییل و عربستان سعودی را دنبال میکند؛ هر چند موانع زیادی در عادی سازی روابط دیپماتیک اسراییل و عربستان سعودی دیده میشود، با این حال این امکان وجود دارد که پس از عادی سازی روابط میان دو کشور، اسراییل نیز در طرح احداث زیرساختها شرکت کند. ایده این طرح که در سال ۲۰۲۱ مطرح شده، در چارچوب همکاری آمریکا، هند، اسراییل و امارات متحده عربی تعریف شده است. اسراییل سال گذشته، طرح استفاده از شبکه ریلی که هند را به خاورمیانه متصل میکند، پیشنهاد داد و در این میان دولت بایدن، عربستان سعودی را به مشارکت در این طرح ترغیب کرد.
در همین رابطه، هفته نامه آلمانی اشپیگل در مطلبی نوشت: ناظران مدت زیادی منتظر بودند تا غرب به طرح «جاده ابریشم جدید» چین پاسخ دهد. اکنون اتحادیه اروپا، آمریکا و سایر شرکا پروژه مربوطه را در قالب یک پروژه بزرگ راه آهن و کشتیرانی اعلام کرده اند. در اجلاس G۲۰ در دهلی نو اعلام شد که این پروژه با هدف ارتباط بهتر اروپا، خاورمیانه و هند انجام میشود.
اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا گفت: «این رخدادی تاریخی است»؛ اشاره او به مستقیمترین ارتباط بین هند، خلیج فارس و اروپا از طریق اتصال ریلی است که تجارت بین هند و اروپا را تا ۴۰ درصد سرعت میبخشد.
بخشی از پروژه اعلام شده، شامل توسعه شبکههای برق و پروژههای انرژی است. کابلهای داده پرسرعت نیز بخشی از این طرح هستند. بر اساس این اطلاعات، تجارت انرژی پاک بین آسیا، خاورمیانه و اروپا با کابلهای برق و خط لوله هیدروژن پاک نیز تقویت خواهد شد. به گفته کاخ سفید، خطوط لولهای که از اسرائیل به اروپا کشیده میشود، هیدروژن پاک را به اروپا میرساند.
زورآزمایی دو ابرقدرت اقتصادی شرق و غرب در خاورمیانه درست در شرایطی رقم میخورد که گویا ایران نقش معناداری در این معادلات ندارد. هند از طریق انعقاد قرارداد یکی از شرکتهای خصوصی خود و با تعهد سرمایهگذاری به میزان ۸۵ میلیون دلار برای خرید تجهیزات مورد نیاز بندر چابهار، از سال ۱۳۹۷ وارد طرح توسعه فاز یک بندر شهید بهشتی چابهار شد که به دلیل مشکلات ثانویه ایجادشده، این قرارداد کامل اجرا نشد.
سال گذشته، سازمان بنادر و دریانوردی ایران اعلام کرد، از روند سرمایهگذاری هندیها در بندر چابهار رضایت ندارد و آنها که بنا بود ۸۵ میلیون دلار سرمایه به ایران بیاورند، فقط ۲۵ میلیون دلار سرمایه آوردهاند و آنهم تنها شامل جرثقیلهایی میشود که با کشتی به بندر چابهار آوردهاند. مقامات سازمان بنادر ایران به معافیت تحریمی بندر چابهار اشاره کرده و گفتند، هند تلاشی برای استفاده از این فرصت نکرده است.
در همین حال، به نظر میرسد ایران با وجود موقعیت استراتژیک، از فرصتها در حوزه ترانزیت بین المللی به خوبی استفاده نکرده و از تجارت موجود در منطقه بینصیب مانده و میتوان بجد از دور زدن ایران در این پروژه گفت.