دبیران سه انجمن فعال در حوزه تولید لوازم خانگی معتقدند با توجه به مشکلات ارزی امکان آزادسازی واردات نیست و حتی اگر واردات هم آزاد شود به دلیل هزینههای پایین قاچاق، کالا همچنان از راههای غیرقانونی وارد کشور خواهد شد، چراکه قاچاقچیان سوخت زیر ۳۰۰۰ تومان را از کشور خارج میکنند، در خارج به قیمت بالای ۴۰ هزار تومان میفروشند و با این پول لوازم خانگی به کشور وارد میکنند.
امید فاضلی نیا، دبیر کل انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران، در نشست خبری اظهار کرد: اقدامات در حوزه برخورد با کالای قاچاق نباید مقطعی و جزیرهای بوده، بلکه باید هماهنگ و مستمر باشد.
وی افزود: سامانهها به دلیل برخی نقصان، ضد کارکرد شدهاند. اما یکپارچگی سامانهها میتواند سردرگمی را کاهش دهد.
فاضلی نیا با بیان اینکه برخی قوانین مثل پیله وری، تهلنجی و مناطق آزاد و غیره هم خلاءهایی دارد که با هدف مبارزه با قاچاق باید بازنگری شوند، گفت: در مواردی سامانهها قطع میشوند و تولیدکنندگان نمیتوانند کالا را ثبت کنند. در این شرایط از طرفی نگهداری کالاها هزینه دارد و اگر هم بدون ثبت در سامانه، کالا را ارسال کنند قاچاق محسوب میشود. مشکل دیگر این است که قاچاق محمل درآمد زایی شده و سازمان اموال تملیکی کالاهای کشف شده را به مزایده میگذارد.
دبیر کل انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران با بیان اینکه حجم بازار لوازم خانگی در کشور شش میلیارد دلار برآورد شده که ۱.۵ میلیارد دلار قاچاق است، تصریح کرد: حدود ۸۰ همت در این صنعت سرمایه گذاری شده، اما اینکه هر کس به عنوان چماق از وعده آزادسازی واردات استفاده کند، زمینه سرمایهگریزی فراهم میشود، چون سرمایهگذاران احساس امنیت نمیکنند.
برای آزادسازی واردات لوازم خانگی ارز نداریم
فاضلینیا با بیان اینکه برای آزادسازی واردات لوازم خانگی ارز در کشور نداریم، اظهار کرد: در حال حاضر میانگین زمان تخصیص ارز به مواد اولیه صنایع ۸۰ روز است و فرآیند واردات مواد اولیه، چهار ماه طول میکشد، پس آزادسازی واردات در حد شعار است. اما این اظهارت در شرایط رکود تورمی، به رکود دامن میزند.
وی با بیان اینکه زیرساخت برای تولید بیشتر وجود دارد، اما مشکل تامین ارز، قیمت تمام شده و عرضه قاچاق باعث شده واحدها کمتر از ظرفیت فعالیت کنند، تصریح کرد: واردات در صورت انتقال تکنولوژی و سرمایه گذاری خوب است. اما در حال حاضر واردات اسم رمز قاچاق است و افرادی میخواهند از نام واردات برای قاچاق استفاده کنند. برای مثال افراد مانند گذشته بخشی از محصول خود را قانونی و بقیه را غیرقانونی وارد کنند.
دبیر کل انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران همچنین تاکید کرد که باید بسته حمایتی در تولید و صادرات داشته باشیم. برای مثال ترکیه برای صادرات ۹ درصد یارانه میدهد که باید از این موارد الگوبرداری کرد.
درخواست ما حذف شناسه نیست
محمدرضا شهیدی - دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی - در ادامه این نشست با بیان اینکه روندی که برای اجرای طرح شناسه کالا پیش بینی شده بود، نه تنها مشکلی حل نکرده که به تولیدکنندگان هزینه هم تحمیل کرده، تصریح کرد: این شرایط رغبت فروشندگان را به فروش کالای ایرانی کمتر کرده، چون اطلاعات دقیق به اداره مالیات و دارایی هم ارسال میشود. بنابراین نتیجه برعکس شده است.
وی افزود: الان هم درخواست ما حذف شناسه نیست. اما نباید طرح فقط برای کسانی که کار درست انجام میدهند اجرا شود.
شهیدی با بیان اینکه ۳۰ درصد پرداخت مردم به شرکتها، به عنوان انواع مالیات و عوارضها به دولت پرداخت میشود، اما کالای قاچاق کاملا معاف از عوارض است، تصریح کرد: بنابراین برای اینکه تولیدکننده توان رقابت داشته باشد، کالای قاچاق هم باید پرداخت قانونی داشته باشد. از طرف دیگر با کالای قاچاق برخوردی نمیشود و فقط گاهی به صورت مقطعی در سطح عرضه برخورد میشود. الان هم برخی از فروشندگان یاد گرفتند که دیگر کالای قاچاق را در مغازه عرضه نکنند و آنها را در انبارهای خانگی نگه دارند که ورود به آنها به حکمهای خاص نیاز دارد.
دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی در ادامه گفت: تامین مالی قاچاق از قاچاق صادراتی سوخت انجام میشود و قیمت ارز برای لوازم خانگی قاچاق زیر ۳۰۰۰ تومان تمام میشود. اخیرا گزارشهایی در رسانهها منتشر شد که نشان میداد روزانه ۱۵ میلیون لیتر معادل ۴ میلیارد دلار سوخت از کشور قاچاق میشود که این حجم نمیتواند به صورت مخفیانه قاچاق شود و احتمالا سازمان یافته انجام میشود. بر این اساس قاچاقچیان سوخت را حداکثر ۳۰۰۰ تومان میخرند، در کشور هدف آن را بیش از ۴۰ هزار تومان میفروشند و با این پول لوازم خانگی قاچاق به کشور وارد میکنند. در اصل این حجم باید دوباره تبدیل به ریال شود که سوخت بخرند. البته سود اصلی در صادرات است تا واردات لوازم خانگی. اگر به تولیدکننده هم گازوئیل بدهند، آنها میتوانند کالا را با نصف قیمت فعلی عرضه کنند.
وی با بیان اینکه تولیدکنندگان در این رابطه به ستاد مقابله با قاچاق کالا و ارز نامه زدند، اما هنوز جلسهای با تولیدکنندگان تشکیل نشده، گفت: در حال حاضر نسبت به جایگاهی که ایران میتواند در صنعت لوازم خانگی داشته باشیم، عقب هستیم و اگر موانع نبود، صادرات میتوانست خیلی بیشتر شود.
دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی با اشاره به ممنوعیت واردات کالاهای مختلف از جمله لوازم خانگی از سال ۱۳۹۷ به دلیل مشکل ارزی، تصریح کرد: لوازم خانگی با خودرو قابل مقایسه نیست، چون خودرو قابل قاچاق نیست.
در صورت حذف قاچاق با واردات قانونی مشکل نداریم
به گفته وی در حال حاضر مصرف تلویزیون در کشور دو میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه است، اما سال گذشته یک میلیون و ۷۰۰ هزار دستگاه در کشور تولید شد و هدفگذاری برای امسال دو میلیون دستگاه بود. البته تا چهار میلیون دستگاه تلویزیون ظرفیت تولید وجود دارد که به دلیل موانع موجود از همه آن استفاده نمیشود. همچنین تخمین زده میشود قاچاق تلویزیون تا ۶۰۰ هزار دستگاه برسد.
شهیدی ادامه داد: البته تا سال ۱۳۹۶ که واردات آزاد بود، فقط ۴۶۰۰ دستگاه تلویزیون به صورت قانونی وارد میشد. بنابراین این عبارت که اگر واردات آزاد شود، قاچاق کم میشود، آدرس غلط است. چون زمانی که واردات قانونی بود هم میزان آن زیاد نبود و ترجیح میدادند کالا را بدون عوارض و مالیات وارد کنند. اما اگر قاچاق نباشد با واردات قانونی که مالیات و عوارض پرداخت کند مشکلی نداریم. اما همین الان هم واردات آزاد شود، جلوی قاچاق را نمیگیرند.
دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی همچنین در پاسخ به انتقادات وارد شده به تولیدکنندگان لوازم خانگی بعد از ممنوعیت واردات، گفت: بر اساس آمار مرکز آمار پایینترین افزایش قیمت را لوازم خانگی داشته و بیشترین تورم مربوط به مواد غذایی است. اما گران شدن کالا به خاطر بیارزش شدن پول ملی است. از طرف دیگر کاهش قدرت خرید مردم هم در همه حوزهها قابل مشاهده است. در مجموع ممنوع شدن واردات مربوط به سال ۱۳۹۷ بود و ربطی به نامه تولیدکنندگان نداشت. تولیدکنندگان کرهای لوازم خانگی هم خودشان کشور را ترک کردند.
در حوزه تولید لوازم خانگی کوچک مشکل نداریم
در ادامه این برنامه ابوالقاسم شانه ساز - دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک - نیز گفت: قانون مبارزه با قاچاق، عملا تبدیل به قانون مبارزه با تولید شده است. کوچکترین خللی در مسائل مربوط به اینترنت و وارد نشدن به موقع اطلاعات، برای تولیدکننده جریمههای سنگینی به همراه دارد. اینکه برای کالای ایرانی مجازات قاچاق در نظر بگیریم درست نیست. به عنوان مثال برای یک واحد به دلیل همین مشکلات به اندازه دیه هزار آدم، جریمه در نظر گرفته شده است. البته ستاد علاقهمند است که جلوی قاچاق را بگیرد، اما در عمل ملاحظاتی وجود دارد که سرعت برخورد را کم میکند و از طرفی هم ابزار ندارد.
وی با بیان اینکه از نظر ظرفیت تولید در حوزه لوازم خانگی کوچک مشکل نداریم و ماشین آلات به اندازه کافی داریم، تصریح کرد: البته ممکن است در مواردی تولید همه بخشهای یک کالا صرفه اقتصادی نداشته باشد که در این شرایط هم میتوان محصولات را مونتاژ کرد. در مجموع از نظر ظرفیت تولید مشکلی نداریم. اما اگر همین امروز واردات آزاد شود، با تعرفه ۵۵ درصد، رغبتی برای واردات رسمی نیست و شرایط تغییر خاصی نمیکند، چراکه ریسک قاچاق فقط ۳۰ درصد است.
به گفته دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک، ظرفیت ماشین آلات و قالبها برای تولید لوازم خانگی کوچک وجود دارد و علت تولید کم، وجود کالای قاچاق و تخصیص ارز سخت و طولانی است.
شانهساز ادامه داد: در مورد برخی کالاها مثل هواپز که یک تکنولوژی جدید وارد کشور میشود، ابتدا تقاضا بالا است، اما بعد فروکش میکند. در حال حاضر عمده نیاز کشور به هواپز از طریق قاچاق تامین میشود. یک تعدادی هم در مناطق آزاد مونتاژ میشود، اما به عنوان جنس خارجی فروخته میشود.