داربستها و در کنار آنها بست داربست، بهعنوان یکی از اصلیترین ابزارهای موقت در پروژههای ساختمانی، صنعتی و عمرانی شناخته میشوند که برای دسترسی به نقاط مرتفع به کار میروند. اما برای برپایی یک داربست ایمن و پایدار، بستها نقشی کلیدی ایفا میکنند. همانطور که یک داربست قوی و ایمن باید از لولههای مستحکم تشکیل شده باشد، نحوه اتصال این لولهها نیز بسیار اهمیت دارد. این اتصالات فلزی، وظیفه استحکامبخشی به سازه داربست را بر عهده دارند و از جدا شدن یا جابهجایی ناخواسته لولههای داربستی جلوگیری میکنند. با توجه به نوع پروژه، شرایط محیطی و میزان بار وارد شده به داربست، انتخاب نوع مناسب بست اهمیت زیادی دارد. در ادامه با انواع بست داربست، ویژگیهای آنها و نکات مهم هنگام خرید آشنا خواهیم شد.
بست داربست نوعی اتصال فلزی است که برای محکم کردن و تثبیت لولههای داربستی به یکدیگر استفاده شده و وظیفه اتصال آنها را بر عهده دارد. این بستها از جنس فولاد یا چدن ساخته میشوند و معمولاً دارای پوشش گالوانیزه برای جلوگیری از زنگزدگی هستند.
در واقع، هرگونه نقص در این قطعات میتواند منجر به بروز خطرات جدی همچون سقوط کارگران یا فروریختن داربست شود. به همین دلیل، استفاده از بستهای با کیفیت و استاندارد امری ضروری است. بسته به نیاز پروژه، شرایط محیطی و نوع داربست، انتخاب یک بست مناسب میتواند عملکرد داربست را بهینه کرده و عمر مفید آن را افزایش دهد.
بستهای داربست بر اساس طراحی و عملکردشان به چند دسته تقسیم میشوند که در ادامه هرکدام را بهطور کامل بررسی خواهیم کرد.
بست دو پیچ یکی از پرکاربردترین بستهای داربستی است که برای ایجاد اتصال بین دو لوله استفاده میشود. این بست از دو پیچ و مهره تشکیل شده که پس از بسته شدن، دو لوله را بهطور عمود بر یکدیگر محکم نگه میدارد.
این نوع بست به ویژه در داربستهایی که برای پروژههای کوتاه مدت استفاده میشوند، کاربرد دارد. اگرچه استحکام آن در مقایسه با بست چهار پیچ کمتر است، اما همچنان در بسیاری از پروژههای ساختمانی و صنعتی گزینه مناسبی محسوب میشود.
از دیگر ویژگیهای بست دو پیچ میتوان به وزن مناسب، دسترسی آسان به پیچها برای نصب و قابلیت استفاده در شرایط مختلف اشاره کرد. بااینحال، این بستها برای سازههایی که نیاز به تحمل بارهای سنگین دارند، توصیه نمیشوند.
بست چهار پیچ یکی از مقاومترین و پرکاربردترین انواع بست داربست شناخته میشود. این بست از چهار پیچ و مهره تشکیل شده که استحکام بسیار بالایی را برای اتصال لولهها فراهم میکند.
ویژگی منحصر به فرد بست چهار پیچ این است که در برابر نیروهای جانبی و ارتعاشات مقاوم بوده و مانع از جابهجایی لولهها میشود. به همین دلیل، این نوع بست در داربستهای بلند، سازههای سنگین و پروژههای حساس که نیاز به استحکام بالا دارند، مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی دیگر از مزایای این نوع بست این است که امکان باز و بسته شدن چندباره بدون کاهش کیفیت و استحکام را دارد. این ویژگی باعث میشود که بتوان از آن در پروژههای مختلف استفاده کرده و در صورت نیاز، بست را مجدداً تنظیم کرد. بااینحال، به دلیل طراحی پیچیدهتر و استفاده از چهار پیچ و مهره، قیمت آن نسبت به بستهای سادهتر بالاتر است.
بست گردان، یکی دیگر از انواع بست داربست است که امکان چرخش و تنظیم زاویه بین لولهها را فراهم میکند. این بست معمولاً برای ایجاد انعطافپذیری بیشتر در طراحی داربست استفاده شده و برای اتصال دو لوله داربستی به صورت متحرک و در زوایای مختلف طراحی شده است. این نوع بست امکان چرخش ۳۶۰ درجهای را فراهم کرده و انعطافپذیری بالایی در طراحی و اجرای داربست ایجاد میکند.
بست تخته گیر، همانطور که از نامش مشخص است، بهمنظور ثابت نگه داشتن تختههای داربستی روی لولهها استفاده میشود. این نوع بست، ایمنی کارگران را در هنگام حرکت روی داربست افزایش داده و از سر خوردن تختهها جلوگیری میکند. تختههایی که روی داربست قرار میگیرند، وزن بالایی دارند و در صورت عدم استفاده از بستهای محکم، احتمال سقوط و بروز حادثه افزایش مییابد.
بست تک پیچ، نوعی بست سادهتر و سبکتر است که در مقایسه با سایر بستهای داربستی، نصب آسانتری داشته و برای اتصالات موقت و سبک در داربست استفاده میشود. این بست دارای یک پیچ است که باز و بسته شدن آن را سریعتر و راحتتر میکند. اگرچه بست تک پیچ از نظر استحکام به اندازه بست چهار پیچ مقاوم نیست، اما در برخی از موارد که نیاز به اتصالات سبک وجود دارد، گزینه مناسبی محسوب میشود.
قیمت بست داربست به عوامل متعددی بستگی دارد و تعیین آن نیازمند در نظر گرفتن فاکتورهای مختلفی از جمله جنس، نوع طراحی، برند تولیدکننده، میزان تحمل بار و پوشش محافظ آن است. بستهای فولادی گالوانیزه، بهدلیل مقاومت بالاتر در برابر زنگزدگی و خوردگی، معمولاً قیمت بیشتری نسبت به بستهای چدنی دارند.
یکی دیگر از عوامل مؤثر در قیمت، نوع بست است. بستهای سادهتر مانند بست دو پیچ و تک پیچ، بهدلیل طراحی با پیچیدگی کمتر و استفاده از متریال کمتر، قیمت مقرون به صرفهتری دارند. اما بستهای پیچیدهتر نظیر بست چهار پیچ و بست گردان، بهدلیل استفاده از چهار پیچ و مهره و قابلیت تحمل بارهای سنگینتر، قیمت بالاتری دارند.
برند و کشور سازنده نیز در تعیین قیمت تأثیر بسزایی در تعیین قیمت این قطعات دارد. بستهای تولید داخل معمولاً قیمت پایینتری نسبت به نمونههای وارداتی دارند، اما در برخی موارد، محصولات خارجی بهدلیل استفاده از تکنولوژی پیشرفتهتر و مواد اولیه با کیفیتتر، گزینه بهتری محسوب میشوند.
انتخاب بست داربست مناسب، یکی از مهمترین عواملی است که بر استحکام، ایمنی و دوام سازه داربستی تأثیر میگذارد. خرید بستهای غیراستاندارد یا نامرغوب میتواند خطرات جبرانناپذیری از جمله سقوط داربست و آسیبهای جانی و مالی به همراه داشته باشد. ازاینرو، پیش از خرید باید چندین فاکتور کلیدی را در نظر گرفت تا انتخابی مطمئن داشته باشید.
یکی از مهمترین نکات هنگام خرید بست داربست، جنس و کیفیت متریال آن است. بستهای داربستی معمولاً از فولاد یا چدن ساخته میشوند. بستهای فولادی گالوانیزه به دلیل مقاومت بالاتر در برابر زنگزدگی و خوردگی، گزینهای ایدهآل برای محیطهای مرطوب و پروژههای بلندمدت هستند.
استاندارد بودن بست داربست نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. بستهایی که مطابق با استانداردهای ملی و بینالمللی تولید شدهاند، استحکام و دوام بیشتری دارند و میتوانند وزن و فشار وارده بر داربست را بهخوبی تحمل کنند.
نوع بست نیز بسته به نیاز پروژه باید بهدرستی انتخاب شود. برای مثال، اگر به استحکام بالا نیاز دارید، بست چهار پیچ گزینهای ایدهآل است، درحالیکه برای اتصالات موقت یا سبک، بستهای تک پیچ یا دو پیچ کافی خواهند بود.
قیمت بست داربست نیز یکی دیگر از نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. اگرچه بستهای ارزان ممکن است از نظر اقتصادی جذاب به نظر برسند، اما اغلب کیفیت پایینی دارند و میتوانند موجب کاهش ایمنی داربست شوند.
نتیجهگیری
بستهای داربست، نقش اساسی در ایجاد استحکام و ایمنی در داربستهای ساختمانی دارند. انتخاب نوع مناسب بست، تاثیر مستقیمی بر عملکرد و پایداری داربست دارد. ازاینرو، آشنایی با انواع بستها و ویژگیهای آنها میتواند به انتخاب صحیح و بهینه کمک کند. علاوه بر این، بررسی قیمت بست داربست و خرید از برندهای معتبر، تضمینکننده ایمنی و طول عمر سازه خواهد بود.
رپورتاژ آگهی